วัคซีนป้องกันโรคปอดอักเสบในเด็ก

สาเหตุของการเกิดปอดอักเสบในเด็ก มักเกิดจากการติดเชื้อ ซึ่งเราสามารถป้องกันการติดเชื้อบางชนิดได้ โดยการให้วัคซีนป้องกันการเกิดปอดอักเสบ

การหายใจและปอดของเด็กแตกต่างจากผู้ใหญ่หรือไม่?

เด็กมีขนาดอวัยวะเล็กกว่าผู้ใหญ่ รวมถึงสรีรวิทยาการทำงานบางอย่างเเตกต่างจากผู้ใหญ่ เช่น อัตราการหายใจจังหวะการหายใจรวมถึงเซลล์เยื่อบุผิวในทางเดินหายใจที่ยังเจริญไม่เต็มที่เท่าผู้ใหญ่  ปอดจะเจริญเติบโตเต็มที่เมื่อเด็กอายุ 8 ปีขึ้นไป เพราะฉะนั้นหากเกิดความเจ็บป่วยบางอย่างในวัยเด็กอาจส่งผลต่อการเจริญของปอดและทางเดินหายใจได้ เด็กในวัยเล็กยังไม่สามารถดูแลตัวเองได้ เพราะฉะนั้นคุณพ่อคุณแม่หรือผู้ปกครองจึงมีส่วนสำคัญในการเป็นผู้ปกป้องดูแลสุขภาพของเด็ก

ทำไมต้องดูแลปอด ปอดมีหน้าที่สำคัญอย่างไร? 

    ปอดเป็นอวัยวะที่มีหน้าที่สำคัญในระบบการหายใจ คือเป็นส่วนที่มีการแลกเปลี่ยนก๊าซรับเอาก๊าซออกซิเจนจากลมหายใจเข้าร่างกายเพื่อไปสู่อวัยวะต่างๆใช้ผลิตพลังงาน เเละกำจัดคาร์บอนไดออกไซด์ที่มาจากกระบวนการต่างๆของเซลล์ ทำให้ร่างกายมีชีวิตอยู่เเละสามารถดำเนินชีวิตประจำวันได้ตามปกติ

    แม้ร่างกายจะมีโครงสร้างและระบบภูมิคุ้มกันคอยทำหน้าที่ทำลายเชื้อโรค กำจัดของเสียหรือสิ่งสกปรกตกค้าง อย่างไรก็ตามกระบวนการเหล่านี้มีข้อจำกัด เพราะในเด็กเล็กระบบเหล่านี้ยังไม่สมบูรณ์เท่าผู้ใหญ่ หากร่างกายได้รับเข้าไปมากเช่น รับมลพิษเข้าไปมากหรือเกิดการติดเชื้อบ่อยๆ อาจส่งผลต่อการทำงานของปอดในระยะยาว รวมถึงอาจก่อให้เกิดการเกิดโรคร้ายแรงในอนาคต

ช่วงอายุวัคซีนที่สามารถป้องกันการเกิดโรคปอดอักเสบในเด็ก

       ได้แก่ วัคซีนไข้หวัดใหญ่ วัคซีน IPD และวัคซีนพื้นฐานตามวัยที่ประกอบด้วย วัคซีนป้องกันโรคไอกรน โรคฮิบและโรคหัด

      - วัคซีนไอกรน (ผสมอยู่ในวัคซีนคอตีบ บาดทะยัก)2, 4, 6, 18 เดือน,  4-6 ปี และ เมื่อเข้าสู่วัยรุ่น อายุ10-12ปี เพราะภูมิคุ้มกันจะลดลงควรได้รับการกระตุ้นอีกครั้ง จากนั้นให้ทุก 10 ปี

      - วัคซีนฮิบ แนะนำให้เมื่ออายุ2, 4, 6 เดือนและอาจฉีดกระตุ้นที่อายุ 12 ถึง 18 เดือน

      - วัคซีนโรคหัด ให้ฉีดสองครั้งเมื่ออายุ 9-12 เดือนและกระตุ้นเมื่ออายุ 18 เดือนขึ้นไป การฉีดวัคซีนป้องกันโรคหัดสามารถป้องกันโรคแทรกซ้อนอื่นๆนอกเหนือจากปอดอักเสบได้ไม่ว่าจะเป็นหูอักเสบ อุจจาระร่วงหรือสมองอักเสบและป้องกันการเสียชีวิต

      - วัคซีนไข้หวัดใหญ่ ควรให้ในเด็กตั้งเเต่อายุ 6 เดือนขึ้นไปจนถึงอายุ 18 ปี ซึ่งกลุ่มที่เสี่ยงที่สุดได้แก่เด็กที่มีอายุน้อยกว่าสองปี การฉีดวัคซีนในปีแรกของชีวิต ในเด็กที่อายุน้อยกว่า 9 ปีควรจะฉีดสองครั้งห่างกันประมาณหนึ่งเดือน ในกรณีที่ปีแรกฉีดไปเพียงครั้งเดียวในปีถัดมาให้ฉีดสองครั้ง เด็กควรได้รับวัคซีนทุกปีเพราะไข้หวัดใหญ่เป็นไวรัสที่มีการกลายพันธุ์บ่อยๆ

      - วัคซีน IPD (Invasive Pneumococcal Disease) หรือ PCV (Pneumococcal Conjugate Vaccine)เป็นวัคซีนป้องกันการติดเชื้อแบคทีเรีย Pneumococcus  ซึ่งมีความรุนแรง ทำให้เกิดการติดเชื้อในกระแสเลือด เยื่อหุ้มสมองอักเสบปอดอักเสบและหูอักเสบ  ปัจจุบันในประเทศไทยวัคซีน IPD ถูกจัดเป็นวัคซีนเสริม เริ่มให้ตั้งเเต่เด็กอายุ 2, 4, 6 และ 12-15 เดือน โดยสามารถให้ร่วมกับวัคซีนพื้นฐานอื่นๆตามกำหนด  เด็กที่มีโรคประจำตัวที่มีความเสี่ยงต่อการเกิดติดเชื้อที่รุนแรงเช่น โรคหัวใจ โรคปอดเรื้อรัง ภาวะไม่มีม้าม หรือเป็นโรคที่มีภูมิคุ้มกันบกพร่องควรได้รับวัคซีน PPV23 โดยรับได้ตั้งเเต่อายุ 2 ปีขึ้นไป

     ปัจจุบันเทคโนโลยีการแพทย์มีความก้าวหน้าสามารถคิดค้นผลิตวัคซีนได้หลายชนิดและโรคติดเชื้อในระบบทางเดินหายใจหลายโรคสามารถป้องกันได้ด้วยวัคซีน